ალავერდი

ალავერდის ტაძარი მრავალჯერდაზიანებულა მომხდურთაგან დამიწისძვრებისაგან. ტაძრის ყველააღდგენილი ნაწილი აგურით არისნაგები. XIX საუკუნის ბოლოსალავერდის ტაძარი შიგნითმთლიანად შეათეთრეს.
ალავერდის ხუროთმოძღვრულკომპლექსში, რომელსაც გარშემორტყმული აქვს გალავანი (XVII-XVIII სს.),გაერთიანებულია სხვადასხვა დროის ნაგებობები. თავდაპირველად ალავერდიმამათა მონასტერი იყო. XVII-XVIII საუკუნეებში კი აქ დაარსდა დედათამონასტერიც, სადაც მონაზვნად აღკვეცილი სამეფო ოჯახის წევრებიცხოვრობდნენ. ალავერდი ლიტერატურული საქმიანობის მძლავრი კერაც იყო. აქმოღვაწეობდნენ ქართველი მწერლები, კალიგრაფები, მწიგნობარნი, მ.შ. ფილიპეალავერდელი (XVI-XVII სს.), ზებედე მთავარეპისკოპოსი (XVII ს.), ნიკიფორეირბახი (ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი, XVII ს.), მარიამ-მაკრინე ბაგრატიონი (XVIIIს.) და სხვები.